سرخ کن بدون روغن چیست و چطور کار می کند؟
مقدمه:
آیا تا به حال به فکر خرید سرخ کن بدون روغن افتاده اید؟ این دستگاه های مدرن با استفاده از گردش هوای داغ، بدون نیاز به روغن زیاد، غذاهایی سالم و خوش طعم آماده میکنند. در این مقاله، به بررسی کامل مزایا و معایب سرخ کن بدون روغن پرداخته ایم تا تصمیم گیری برای خرید این دستگاه برایتان آسان تر شود.
سرخ کن بدون روغن یه دستگاه کاربردی توی دنیای آشپزیه که با استفاده از گردش سریع هوای داغ، غذا رو بدون نیاز به روغن زیاد سرخ می کنه. برخلاف روش سنتی که باید غذا رو توی روغن غوطه ور کنی، این دستگاه با هوای داغ سطح غذا رو ترد و خوشمزه می کنه و داخلش هم کامل می پزه. در واقع ترکیبی از فر و فن قویه که باعث پخت سریع تر و سالم تر غذا می شه.
مثلا برای درست کردن سیب زمینی، فقط کافیه یه قاشق روغن بزنی بهش و بذاریش توی سبد دستگاه. بعد از چند دقیقه، سیب زمینی ترد و خوشمزه ای داری که خیلی کم چرب تر از روش سنتیه.
مزایای استفاده از سرخ کن بدون روغن
۱. کاهش چربی و روغن مصرفی
یکی از اصلی ترین دلایلی که خیلی ها سراغ سرخ کن بدون روغن می رن، کاهش چشمگیر مصرف چربیه. در روش های سنتی، غذاها داخل روغن فراوان سرخ می شن که باعث جذب چربی زیادی می شن. این چربی ها نه تنها باعث افزایش وزن می شن، بلکه می تونن سطح کلسترول خون رو بالا ببرن و سلامت قلب رو تهدید کنن. با استفاده از این دستگاه، فقط با چند قطره روغن هم می تونی همون طعم ترد و خوشمزه رو تجربه کنی، بدون این که وارد چرخه مصرف چربی های ناسالم بشی. در نتیجه برای افرادی که رژیم دارن، یا بیماری هایی مثل کبد چرب و چربی خون بالا دارن، یه انتخاب هوشمندانه ست.
۲. آشپزی سریع و راحت
با سرخ کن بدون روغن، زمان آشپزی خیلی کوتاه تر می شه. بیشتر مدل ها دارای برنامه های پخت از پیش تعیین شده هستن. یعنی فقط کافیه نوع غذا رو انتخاب کنی، دما و زمان رو تنظیم کنی یا از برنامه آماده استفاده کنی، و بعد منتظر بمونی تا غذا آماده بشه. نیازی به زیر و رو کردن مداوم غذا یا ایستادن کنار اجاق نیست. این موضوع مخصوصاً برای افراد پرمشغله یا کسانی که نمی خوان زمان زیادی صرف آشپزی کنن، خیلی جذابه. حتی بعضی مدل ها اعلان تموم شدن پخت رو هم دارن که باعث می شه خیالت راحت باشه.
۳. خبری از بوی بد نیست
در آشپزی سنتی با روغن زیاد، فضای آشپزخونه و حتی کل خونه ممکنه بوی سرخ کردن بگیره. این بو مخصوصاً در خانه های کوچک یا آپارتمانی اذیت کننده می شه. اما چون در سرخ کن بدون روغن مقدار چربی مصرفی خیلی کمه و درپوش محکم دستگاه جلوی انتشار بو رو می گیره، دیگه خبری از بوی زننده غذا نیست. این موضوع به تهویه کمتر، احساس تمیزی بیشتر و هوای مطبوع تر در خانه کمک می کنه.
۴. تمیزکاری راحت تر
سرخ کردن با روغن زیاد، معمولاً با لکه های چربی روی اجاق، دیوار و ظرف ها همراهه. اما سرخ کن بدون روغن این دردسرها رو نداره. اغلب این دستگاه ها سبد یا محفظه نچسب دارن که غذا بهشون نمی چسبه و خیلی راحت با یه اسفنج یا حتی داخل ماشین ظرفشویی شسته می شن. پس دیگه نیازی به شستشوی سخت و زمان بر نیست و آشپزخانه همیشه تمیزتر می مونه.
۵. تنوع توی پخت غذا
برخلاف تصور رایج که فکر می کنن این دستگاه فقط برای سرخ کردن سیب زمینیه، باید بدونی که سرخ کن بدون روغن کاربردهای زیادی داره. باهاش می تونی مرغ، ماهی، میگو، انواع سبزیجات، فلافل، کوکو، کتلت، کیک، نون، پیتزا و حتی دسر درست کنی. بعضی مدل ها هم قابلیت گریل، پخت پیتزا یا خشک کردن میوه دارن. یعنی با خرید یه دستگاه، می تونی کلی تنوع غذایی رو تجربه کنی.
۶. مصرف برق کمتر
شاید در نگاه اول فکر کنی چون این دستگاه با برق کار می کنه، هزینه ات بالا می ره. اما در واقع چون خیلی زود داغ می شه و غذا رو در زمان کوتاه تری نسبت به فرهای سنتی می پزه، مصرف برقش خیلی کمتره. این موضوع هم باعث صرفه جویی در قبض برق می شه و هم از نظر محیط زیستی بهتره، چون انرژی کمتری مصرف می شه.
۷. مناسب افراد تازه کار
یکی از دغدغه های افراد تازه کار در آشپزی، خراب شدن غذا یا سخت بودن پختشه. سرخ کن بدون روغن این مشکل رو حل کرده. طراحی ساده، دکمه های مشخص، برنامه های از پیش تعریف شده و عدم نیاز به مهارت خاص باعث می شه هر کسی even بدون تجربه قبلی بتونه باهاش غذا درست کنه. پس اگه تازه وارد دنیای آشپزی شدی، این دستگاه می تونه حسابی کمکت کنه و اعتماد به نفس آشپزیت رو بالا ببره.
معایب استفاده از سرخ کن بدون روغن
۱. تفاوت در طعم
درسته که سرخ کن بدون روغن می تونه غذاها رو ترد و خوشمزه کنه، ولی باید بپذیریم که طعم نهایی غذا دقیقاً مثل سرخ کردن سنتی توی روغن فراوان نیست. اون عطر و طعمی که از ترکیب روغن داغ و مواد غذایی ایجاد می شه، توی پخت با هوا کمتر حس می شه. برای بعضی افراد که سال ها با طعم سنتی بزرگ شدن، ممکنه غذاهای پخته شده با این دستگاه کمتر دلچسب باشه. مثلاً کتلت یا مرغ سوخاری که با روغن سرخ می شن، لایه بیرونی روغنی تری دارن که به بعضی ها حس لذیذتری منتقل می کنه. البته این موضوع سلیقه ایه و خیلی ها هم طعم جدید، سالم تر و سبک تر غذا رو بیشتر می پسندن. به مرور زمان، ذائقه هم با این نوع پخت هماهنگ می شه، مخصوصاً وقتی بدونی در کنارش داری به سلامت بدنت کمک می کنی. غذاها ترد و خوشمزه می شن، ولی اون طعم خاص سرخ کردن توی روغن غلیظ رو ندارن. بعضی ها ممکنه این طعم جدید رو کمتر بپسندن.
۲. ظرفیت محدود
یکی از ایرادهایی که خیلی از کاربران بهش اشاره می کنن، ظرفیت نسبتاً کم بعضی از مدل های سرخ کن بدون روغنه. این دستگاه ها معمولاً به صورت تک سبد طراحی شدن و گنجایش محدودی دارن، مثلاً فقط می شه ۲ تا ۴ پرس غذا باهاشون درست کرد. برای خانواده های پرجمعیت یا وقتی مهمون داری، این موضوع می تونه اذیت کننده باشه چون مجبور می شی چند بار پشت سر هم غذا درست کنی که زمان بره و مصرف برق رو هم بالا می بره.
البته بعضی برندها مدل هایی با ظرفیت بالاتر تولید کردن که چند سبد یا سینی بزرگ تری دارن. حتی بعضی مدل ها دو طبقه هستن و می تونی هم زمان چند نوع غذا بپزی. ولی معمولاً این مدل های بزرگ تر گرون تر و جاگیرترن. پس باید قبل از خرید حتماً به اندازه خانواده، نوع استفاده و فضای آشپزخونه توجه کنی تا بعداً با محدودیت ظرفیت مواجه نشی.
۳. قیمت نسبتاً بالا
یکی از مواردی که ممکنه تو تصمیم گیری برای خرید سرخ کن بدون روغن تأثیر بذاره، قیمت نسبتاً بالای اونه. این دستگاه ها معمولاً نسبت به سرخ کن های سنتی یا حتی بعضی مدل های فر برقی، قیمت بالاتری دارن. به خصوص برندهای معروف یا مدل هایی که قابلیت های بیشتری دارن مثل وای فای، صفحه لمسی، برنامه های پخت متنوع و ظرفیت بیشتر، ممکنه قیمتشون چند برابر مدل های ساده تر باشه.
برای بعضی افراد که بودجه محدودی دارن، این هزینه اولیه زیاد به نظر می رسه. اما باید توجه کرد که این دستگاه در درازمدت می تونه به صرفه جویی در مصرف روغن، کاهش هزینه های درمانی ناشی از تغذیه ناسالم، و حتی صرفه جویی در زمان کمک کنه. به عبارتی، گرچه در ابتدا باید مبلغ بیشتری پرداخت کنی، ولی در طول زمان این هزینه با مزایایی که دستگاه ارائه می ده، جبران می شه. البته باز هم همه چیز به نیازها و سبک زندگی شما بستگی داره. اگه اهل پخت وپز زیاد نیستی یا فضای کافی نداری، شاید بهتر باشه مدل های اقتصادی تر رو بررسی کنی.
۴. جاگیر بودن
یکی دیگه از ایرادهایی که ممکنه بعضی ها رو از خرید این دستگاه منصرف کنه، جاگیر بودنشه. سرخ کن های بدون روغن در بیشتر موارد بدنه نسبتاً بزرگی دارن، مخصوصاً مدل هایی که ظرفیت بالا یا امکانات بیشتری دارن. این موضوع در آشپزخانه های کوچیک یا خونه هایی با فضای محدود روی میز کار می تونه مشکل ساز بشه.
اگه از قبل فضای مشخصی برای نگهداری دستگاه در نظر نداشته باشی، ممکنه مجبور بشی وسایل دیگه رو جابه جا کنی یا حتی دستگاه رو بعد از هر بار استفاده جمع کنی و داخل کابینت بذاری که خودش دردسر داره. به همین دلیل توصیه می شه قبل از خرید، حتماً ابعاد دقیق دستگاه رو بررسی کنی و با فضای آشپزخونه ات تطبیق بدی. بعضی برندها مدل هایی جمع وجورتر طراحی کردن که برای خانواده های کم جمعیت یا فضاهای کوچک مناسب ترن.
۵. نیاز به کمی تجربه
درسته که سرخ کن بدون روغن دستگاهی کاربرپسند و ساده ست، ولی برای رسیدن به نتیجه دلخواه، مخصوصاً در اوایل استفاده، ممکنه کمی تجربه و آزمون و خطا لازم باشه. هر غذا دمای مناسب، زمان خاص و نحوه چیدمان خاص خودش رو داره. مثلا اگه مرغ رو خیلی فشرده توی سبد بچینی، ممکنه خوب نپزه یا وسطش خام بمونه. یا اگه زمان پخت سیب زمینی رو درست تنظیم نکنی، یا خشک می شه یا زیادی نرم درمیاد.
البته بیشتر مدل ها دفترچه راهنما و برنامه های از پیش تعریف شده دارن که کمک می کنه راحت تر شروع کنی، اما همچنان برای رسیدن به بهترین کیفیت پخت، باید یکی دو بار امتحان کنی تا به دستگاهت مسلط بشی. بعد از چند بار استفاده، کم کم یاد می گیری که چه نوع غذاهایی بهتر جواب می دن، چطور باید چربشون کنی یا بچینی، و چقدر زمان نیاز دارن. به عبارتی، با کمی صبر و تمرین، این نقطه ضعف هم برطرف می شه و آشپزی با دستگاه برات کاملاً روتین و لذت بخش می شه.
تجربه اول:
خانم مهرناز، یک خانم خانه دار و پرمشغله، می گه: «از وقتی این سرخ کن بدون روغن رو گرفتم، دیگه هیچ وقت برای سرخ کردن سیب زمینی با روغن زیاد وقت نمی ذارم! بچه ها عاشق غذاهایی شدن که با این دستگاه درست می کنم. برای من که وقت ندارم کنار اجاق بشینم و مرتب غذا رو زیر و رو کنم، این دستگاه واقعاً نعمت بزرگی بوده. حتی گاهی برای ناهار یک وعده کامل با مرغ و سبزیجات درست می کنم. سرعت و راحتیش فوق العاده س.»
تجربه دوم:
آقای سعید، که به گفته خودش طرفدار غذاهای کم چرب و سالمه، می گه: «اولش نمی دونستم که سرخ کن بدون روغن چقدر می تونه کاربردی باشه. ولی بعد از یه مدت که باهاش سیب زمینی، مرغ و حتی کیک درست کردم، دیگه نتونستم ازش جدا بشم. بهترین ویژگی این دستگاه اینه که می تونم غذاها رو با کمی روغن درست کنم و از طعم ترد و لذیذش لذت ببرم، بدون این که بخوام کلی روغن بریزم. به نظر من برای افرادی که دنبال سبک زندگی سالم تری هستن، یکی از بهترین خریدهاست.»
تجربه سوم:
خانم نرگس، که به تازگی سرخ کن بدون روغن خریداری کرده، می گه: «دستگاه خوبیه، اما قیمتش کمی بیشتر از اون چیزی بود که انتظار داشتم. البته، با توجه به امکانات و کارایی که داره، فکر می کنم ارزشش رو داره. اما باید بگم که اگر دنبال دستگاه های ارزان تر هستید، این ممکنه کمی برای شما سنگین باشه.»
تجربه 4:
آقای مهدی، یکی از دوستای نزدیکم که تازه یه سرخ کن بدون روغن خریده، می گه: «دستگاه خیلی خوبی بود، ولی یکم جای زیادی توی آشپزخونه می گیره. باید حواستون باشه که فضای آشپزخونه تون جواب بده. من که برای اینکه ازش استفاده کنم، همیشه باید یه گوشه آشپزخونه رو خالی کنم. ولی خب، وقتی غذاها رو می بینم که چطور بدون روغن و خیلی خوشمزه می شن، دیگه یادم میره که دستگاه جاش زیاده.»
فقط برای سیب زمینیه؟
اصلاً! این یکی از اشتباهات رایجه. این دستگاه ها خیلی پیشرفته شدن و کلی غذای مختلف رو می شه باهاش درست کرد. حتی می شه غذا رو باهاش گرم کرد، میوه خشک کرد یا کیک و شیرینی پخت.
جمع بندی آخر
اگه دنبال یه روش سالم، راحت و سریع برای پخت غذا هستی، سرخ کن بدون روغن انتخاب خیلی خوبیه. شاید طعم غذا یه کم با روش سنتی فرق کنه، ولی مزایای زیادی داره که باعث می شه واقعاً به امتحانش بیارزه.
به قول آقای احمدیان که توی شبکه های اجتماعی فعاله: «از وقتی این دستگاه رو خریدم، مصرف روغن خونه مون نصف شده. همسرم با خیال راحت غذا درست می کنه و بچه ها عاشق طعم غذاها شدن. واقعاً برای هر خونه ای لازمه.»
چند نکته قبل از خرید
- اول ببین چی لازم داری: اگه فقط می خوای سیب زمینی درست کنی، مدل های ساده هم کافیه. ولی اگه غذاهای متنوع می خوای، دنبال مدل های چندکاره باش.
- ظرفیت دستگاه مهمه: اگه خانواده پرجمعیتی دارین، مدل های بزرگ تر انتخاب کن.
- امکانات جانبی رو بررسی کن: بعضی مدل ها قابلیت گریل، پخت کیک یا خشک کن دارن که خیلی به کارت میان.
- نظر بقیه رو بخون: تجربیات بقیه می تونه کمکت کنه انتخاب بهتری داشته باشی.